महाराष्ट्राच्या अस्मितेची ध्वजा जगाच्या काना कोपर्‍यात जाऊन पोहचावी याप्रेरणेने आम्ही Discover Maharashtra हा उपक्रम हाती घेतले आहे. Discover Maharashtra वरून महाराष्ट्राचा सोनेरी इतिहास, महाराष्ट्राची संस्कृती आणि महाराष्ट्राच्या मातीतील माणसे दाखवण्याचा हा आमचा छोटासा पण प्रामाणिक प्रयत्न आहे.वेबसाईट वरती विविध लेखकांचे ५४ हुन अधिक विषयांवर २६५०+ लेख आहेत.वाचा, शेअर करा आणि महाराष्ट्राचे सोनेरी वैभव जगाला दाखवा.

शिवाजी महाराजांच्या सेवेत मुस्लीम

By Discover Maharashtra Views: 1529 6 Min Read

शिवाजी महाराजांच्या सेवेत मुस्लीम –

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सेवेतील समकालीन कागदपत्रांमध्ये येणाऱ्या हिंदू अधिकाऱ्यांची संख्या 436 (चारशे छत्तीस). शिवाजी महाराजांच्या सेवेतील मुस्लिम अधिकाऱ्यांची ४ विभागात विभागणी करता येईल, जे खालीलप्रमाणे आहेत(शिवाजी महाराजांच्या सेवेत मुस्लीम):-

१) ज्या मुस्लिमांना त्यांचे वडील शहाजी महाराज यांनी आपल्या जागीरच्या प्रशासनासाठी पाठवले होते
२) ज्या मुस्लिमांना शिवाजी महाराजांनी तांत्रिक कारणामुळे कामावर ठेवले होते
३) मुघला किंवा आदिलशाही सल्तनत सारखे शत्रूंची सेवा सोडून जे मुसलमान त्याच्या सोबत आले होते.
४) मुस्लिम जे वरील कोणत्याही श्रेणीमध्ये फिट नाहीत, परंतु जे अजूनही त्याच्याबरोबर होते आणि त्यांना मुनाफिक म्हणून नियुक्त केले जाते.

मुसलमानांच्या पहिल्या वर्गात 5 व्यक्ती म्हणजेच मुस्लिम, दुसऱ्यात 3 व्यक्ती, तिसरे 2 व्यक्ती आणि चौथेत 2 व्यक्ती. तर एकूण १२ मुस्लिम.

शहाजी महाराज (शिवाजी महाराज यांचे वडील, त्यांच्या जागीरच्या प्रशासनासाठी पाठवलेली कॅटॅरी 1 मुस्लिम
या प्रवर्गातील मुस्लिम अधिकाऱ्यांची नावे खालीलप्रमाणे आहेत:-

१) पुणे परगणाचे सरहवलदार जैनाखान पिरजाडे.
२) नूरबेग, सरनौबत म्हणजेच इन्फंट्रीचे कमांडर.
३) बारामतीचा हवालदार बहिलीम खान सुपे.
४) सिद्दी अंबर बगदाद, हवलदार, पुणे परगणा
५) कासिब बे, पेठ शिवापूरचा हवालदार

*कृपया नोंद घ्यावी- हे शिवाजी महाराजांनी नाही तर शहाजी महाराजांनी (शिवाजी महाराजांचे वडील) नेमलेले अधिकारी होते. म्हणून शिवाजी महाराजांच्या सुरुवातीच्या काळात जरी ते दिसले तरी त्यांनी नेमलेले पुरुष मानू शकत नाही. जुलै १६५७ नंतर शिवरायांना त्यांचे वडील शहाजी महाराजांपासून राजकीय विभक्त केले गेले ( 27 मे १६५८ ला एका Firman ने आदिलशहाने शहाजी महाराजांना सांगितले की शिवाजी महाराजांच्या कर्माला आणि कृतीला आपण जबाबदार राहणार नाही. ) वरीलपैकी एकही व्यक्ती 1657 जुलै नंतर शिवाजी महाराजांशी संबंधित कोणत्याही कागदपत्रात दिसत नाही.

वर्ग २ शिवाजी महाराजांनी तांत्रिक कारणामुळे कामावर ठेवलेले मुस्लिमांना
या प्रवर्गात येणारे लोक खालील प्रमाणे आहेत:-

१) दर्यासारंग, नौदल अधिकारी
२) दौलतखान, एक नौदल अधिकारी
3) काझी हैदर, पर्शियन लेखक

शिवाजी महाराजांच्या अधीन असलेल्या मराठा राज्यात सुरुवातीच्या काळात नेव्हल वॉरफेअर सारख्या कौशल्यांमध्ये तांत्रिक कौशल्याचा अभाव होता. पर्शियन लेखनाच्या बाबतीतही हेच घडले. दर्यासारंग आणि दौलतखान सारखे मुस्लिम नौदल अधिकारी शिवाजी महाराजांनी आपल्या नौदल सुरू करण्यासाठी कामावर घेतले होते.

स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर काही वर्षे भारताकडे नौदल प्रमुख म्हणून ब्रिटिश अधिकारी होते. ते होते

1) एडमिरल सर एडवर्ड पॅरी – 1948-51
2) एडमिरल सर चार्ल्स पिझी – 1951-55
३) व्हाईस एडमिरल स्टीफन होप कार्ली – १९५५-५८

हवाई दलाच्या बाबतीतही हेच झाले होते

१) एअर मार्शल सर थॉमस एल्महर्स्ट – १९४८-५०
२) एअर चीफ मार्शल रोनाल्ड इरेलॉ-चपमन- १९५०-५१
3) एअर मार्शल सर गेराल्ड गिब्स – 1951-54

शिवाजी महाराजांना हीच समस्या होती म्हणून पहिले नौदल प्रमुख मुस्लिम होते ज्यांना तांत्रिक माहिती होती.

यादीतील नंबर १ दर्यासरंगला त्याच्या मुलासह १६७८ साली अटक करून त्याच्या मालमत्ता जप्त करण्यात आली. नंतर तो कोणत्याही कागदपत्रांमध्ये दिसला नाही. त्याला कदाचित उच्च देशद्रोहासाठी अटक करण्यात आली असेल.
काझी हैदर हे फारसी लेखक होते. शिवाजी महाराजांच्या सेवेमध्ये वर त्याच कारणासाठी कामावर ठेवलेले होते. १६८३ मध्ये त्याने औरंगजेबाशी चूक केली.

निल प्रभु हे शिवाजी महाराजांच्या सेवेतील एक हिंदू सुद्धा एक पर्शियन लेखक होते.

३) मुघला किंवा आदिलशाही सल्तनत प्रमाणे शत्रूंची सेवा सोडून जे मुस्लिम त्याच्या सोबत आले होते.

या प्रवर्गात येणारे लोक खालील प्रमाणे आहेत:-

१) नूर खान, मुघल सेनेतील एक सैनिक जो शिवाजी महाराजांना पराभूत केला होता. भिमसेन सक्सेनेच्या तारख-ए-दिलकशा मध्ये त्यांचा उल्लेख आहे.
२) सिद्दी हिलाल – प्रतापगडाच्या लढाईत अफजलखानाच्या हत्तपत्त शिवरायांना फटका मारणारा अफजलखानाच्या लष्करातील अधिकारी. त्यांना खेळोजी भोसले (शहाजी महाराजांच्या काकांचे पुत्र) यांनी मोठे केले. खेलोजीने त्याला गुलाम म्हणून विकत घेऊन त्याला पुत्र म्हणून वागवले होते. तर सिद्दी हिलालचा जन्म हिंदू पद्धतीनं झाला. 17 व्या शतकात हिंदू म्हणून जन्मलेला कोणीही हिंदू धर्मात होणे शक्य नव्हते. तर सिद्दी हिललचं रूपांतरण शक्य नव्हतं. नेतोजी हिंदू म्हणून जन्मला म्हणून पुन्हा हिंदू धर्मात आणता आले.

*शत्रु बाजूवरून तुम्हाला दोष देणार्या लोकांचे राजकीय हेतूने मनोरंजन केले जातात, जेणेकरून त्यांच्याकडून शत्रूविषयीची बुद्धिमत्ता प्राप्त होईल. *

*४) वरील कोणत्याही श्रेणीत बसलेले नाहीत, परंतु त्यांच्या सोबत असलेले व मुनाफिक म्हणून नियुक्त असलेले मुस्लिम*

या प्रवर्गात येणारे लोक खालील प्रमाणे आहेत:-

१) शमा खान, यांचा सभासद क्रोनिकल मध्ये उल्लेख. इतर कोणत्याही रेकॉर्डमध्ये त्याचे नाव उल्लेख नाही
२) शिवभारत आणि सभासद क्रॉनिकल मध्ये उल्लेख झालेल्या अफजलखान भागातील शिवाजी महाराजांचा अंगरक्षक इब्राहिम खान.

कुराण ४:१४४ असे म्हटले आहे की मुस्लिमांनी काफिरांना त्यांचा मित्र म्हणून घेऊ नये (हे विश्वास ठेवणाऱ्यांनो, विश्वास ठेवण्याऐवजी काफिरांना मित्र म्हणून घेऊ नका. तुम्ही अल्लाहला तुमच्याविरुद्ध एक स्पष्ट प्रकरण देऊ इच्छिता? https://quranwbw.com/4#144 )

कुराण ९:७३ म्हणते की हे पैगंबर काफिर आणि मुनाफिक यांच्याविरुद्ध लढा कारण नरक त्यांचे अंतिम गंतव्यस्थान आहे (हे पैगंबर, काफिर आणि ढोंगी लोकांविरुद्ध लढा आणि त्यांच्यावर कठोर व्हा. आणि त्यांचा आश्रय नरक आहे आणि ते किती वाईट गंतव्यस्थान आहे. https://quranwbw.com/9#73 )

मदारी मेहतर ची गोष्ट खोटी आहे. चरित्र काल्पनिक आहे आणि नंतरची तारीख भर आहे. मदारी मेहतर नामक व्यक्तीचा कोणत्याही समकालीन स्त्रोताचा उल्लेख नाही.

तर कुराणच्या या आयतानुसार इब्राहीम खान आणि शमा खान शिवाजी महाराजांना मुस्लिम शक्ती विरोधात मदत करत होते म्हणून ते मुनाफिक होते !

तर तुम्ही पाहू शकता की चौथ्या श्रेणी वगळता पहिल्या 3 जातीतील मुस्लिमांना काही ना काही कारणामुळे कामावर ठेवले गेले होते. चौथे प्रवर्गातील 2 मुस्लिमांना जर आपण शिवाजी महाराजांशी प्रामाणिक मानलो तर 436 हिंदु अधिकाऱ्यांच्या विरोधात 2 मुस्लिम अधिकारी देतात

म्हणजे १००*२/४३६ = ०.४५ %

डिस्क्लेमर: हिंदू मुस्लिम अधिकाऱ्यांच्या यादीत काही नावे भर किंवा वपास होऊ शकतात, पण शिवाजी महाराजांच्या सेवेतील मुस्लिम अधिकाऱ्यांच्या टक्केवारीवर परिणाम होणार नाही. मुस्लिम अधिकाऱ्यांची टक्केवारी 1 च्या खाली राहणार आहे.

सत्येन सुभाष वेलणकर

Leave a comment