तुळजापूर निवासिनी तुळजाभवानी
तुळजापूर निवासिनी तुळजाभवानी -
महाराष्ट्रातील साडेतीन शक्तिपीठांपैकी तुळजाभवानी देवीचे तुळजापूर क्षेत्र हे एक पूर्ण शक्तिपीठ आहे. महाराष्ट्राची कुलस्वामिनी म्हणून देवीची ख्याती आहे. तुळजापूर हे गाव बालाघाटच्या एका कड्यावर वसले आहे. याच तुळजापूर गावात तुळजाभवानी देवीचे...
बोधिसत्व वागीश्वरा
बोधिसत्व वागीश्वरा | आमची ओळख आम्हाला द्या -
भारतीय मूर्ती कलेमध्ये बौद्ध मूर्तिकला हा स्वतंत्र अध्ययनाचा विस्तृत असा विषय आहे. बौद्ध धम्मात हातांची संख्या जास्त असणारी देवता, अनेक मुख असणारी देवता, हातात शस्त्र धारण केलेली...
बोधिसत्व मंजुवरा
बोधिसत्व मंजुवरा | आमची ओळख आम्हाला द्या -
भारतीय बौद्ध मूर्तीकलेमध्ये ज्या काही मूर्ती घडवल्या गेल्या नंतरच्या कालखंडात त्या मूर्तीपासून प्रेरित होऊन इतरही पंथांत मूर्ती निर्माण झाल्या. बौद्ध धम्मातील हीनयाबून व महायान या पंथातील मत-मतांतरे...
नागदेवी मनसा
नागदेवी मनसा | आमची ओळख आम्हाला द्या -
भारतीय मूर्तीकलेत अशा अनेक मूर्ती आहेत, की त्यांना पाहताना त्या सजीव असे आहेत की काय ?असाच भास होतो. त्यांचे अलंकार, वस्त्र, केशभूषा, उभारण्याची पद्धत, आयुध यामधील विविधता...
बोधिसत्व सिंहनाद अवलोकितेश्वर
बोधिसत्व सिंहनाद अवलोकितेश्वर -
भारतीय बौद्ध मूर्तिकलेचा उदय आणि विकास यांचा इतिहास प्रगल्भ आहे. भारतीय बौद्ध मूर्तीकलेने इथल्या कला आणि तत्वज्ञानाला वेगळाच बहर आणला. हीनयान, महायान, वज्रयान या सारखे अनेक पंथ निर्माण झाले. या पंथांच्या...
युगुल शिल्प | मिथुन शिल्प
युगुल शिल्प | मिथुन शिल्प -
भारतीय बौद्ध मूर्तीकलेने भारताच्या इतिहासात मोलाची कामगिरी बजावलेली दिसून येते. मूर्ती ज्या काळात घडवली गेली त्या काळातील सामाजिक, आर्थिक, राजकीय, सांस्कृतिक परिणाम देखील मूर्तीकलेवर पडलेले दिसून येतात. ज्या काळात मूर्ती...
शंखूपाल यक्ष | आमची ओळख आम्हाला द्या
शंखूपाल यक्ष | आमची ओळख आम्हाला द्या -
अजिंठा लेणी क्रमांक १९ च्या प्रमुख प्रवेशद्वाराच्या वरील बाजूस डावीकडे शंखूपाल यक्ष आहे. मागील लेखात आपण पाहिले की पद्मपाल आणि शंखूपाल हे दोन यक्ष या ठिकाणी द्वारपालाच्या...
पद्मपाल यक्ष | आमची ओळख आम्हाला द्या
पद्मपाल यक्ष | आमची ओळख आम्हाला द्या -
भारतीय वास्तू वैभवातची साक्ष देणारा अजिंठा येथील लेणी समूह आहे. या ठिकाणी एकूण 30 बौद्धधर्मीय लेणी आहेत. बौद्ध धर्माचा वारसा जतन करणारी व प्रदीर्घ ऐतिहासिक कालखंडाची पार्श्वभूमी...
कल्याणसुंदरम | आमची ओळख आम्हाला द्या
कल्याणसुंदरम | आमची ओळख आम्हाला द्या -
भारतातील मंदिरावरील आजवर बऱ्याच मूर्ती आपण पाहिलल्या आहेत.मूर्तीची आयुधे,वाहन, आणि त्यांच्या लक्षणावरून आपण मूर्तीची ओळख करतो. परंतु त्यामागे काही कथा असतात हे विसरून चालणार नाही. मंदिराच्या मंडोवरावर विविध...
बोधिसत्व सुगतीदर्शन लोकेतेश्वर
बोधिसत्व सुगतीदर्शन लोकेतेश्वर | आमची ओळख आम्हाला द्या -
भारतीय बौद्ध मूर्तिकलेचा अभ्यास केल्यास असे दिसून येते की, सुरुवातीच्या काळात ज्या बौद्धधर्माने मूर्तिपूजेला विरोध केला त्याच धर्मात हीनयान व महायान पंथाच्या विभीन्न विचारसरणीतून मूर्तिकलेचा प्रारंभ...
